Prawa pacjenta – jak podaje Wikipedia to określenie powszechnie używane zarówno w polskim języku prawnym, jak i języku prawniczym. Podobnie jest również w innych krajach członkowskich Unii Europejskiej i krajach spoza UE. Celem koncepcji praw pacjenta jest ochrona autonomii (wolności) pacjenta przed ingerencją ze strony innych podmiotów (aspekt negatywny), ale również prawo domagania się słusznie przynależnych warunków realizacji tych praw (aspekt pozytywny).
* Masz prawo do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej
Masz prawo do natychmiastowego otrzymania pomocy medycznej, bez skierowania, w stanie nagłym – jeśli jest zagrożone Twoje zdrowie lub życie.* Masz prawo do poszanowania godności i intymności
Lekarz nie powinien omawiać Twojej choroby i zadawać Ci intymnych pytań w obecności innych pacjentów. Prawo do poszanowania godności obejmuje także prawo do godnego umierania. Jeżeli znajdujesz się w stanie terminalnym, masz prawo do świadczeń zdrowotnych zapewniających łagodzenie bólu i zminimalizowanie cierpienia innego typu. Przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych może być obecna bliska Ci osoba.
* Masz prawo do wyczerpującej i zrozumiałej informacji o swoim stanie zdrowia
Pamiętaj, możesz pytać o wszystko, co Cię niepokoi oraz do momentu, aż przekazywana informacja będzie dla Ciebie zrozumiała. Jeżeli nie chcesz być informowany o swoim stanie zdrowia, masz prawo zrezygnować z tych informacji ze wskazaniem, czy rezygnujesz ze wszystkich informacji, czy tylko z niektórych.
* Masz prawo do zachowania tajemnicy informacji na Twój temat
Masz prawo do ochrony danych i utrzymania w tajemnicy informacji na Twój temat uzyskanych przez osoby wykonujące zawód medyczny (np. lekarzy) w związku z udzielaniem Ci świadczeń zdrowotnych. Tajemnica lekarska obejmuje wszelkie informacje dotyczące stanu zdrowia, rozpoznania i przebiegu leczenia, jak również życia prywatnego, rodzinnego i zawodowego.* Masz prawo do wyrażenia zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych
Pisemna zgoda jest wymagana w przypadku zabiegu operacyjnego albo zastosowania metody leczenia lub diagnostyki stwarzających podwyższone ryzyko mające wpływ na stan Twojego zdrowia lub na Twoje życie.
* Masz prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej Twojego stanu zdrowia oraz udzielonych świadczeń zdrowotnych
Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych (np. szpital, poradnia, prywatna placówka) ma obowiązek udostępnić Twoją dokumentację medyczną Tobie, Twojemu przedstawicielowi ustawowemu lub osobie upoważnionej przez Ciebie. Po Twojej śmierci prawo wglądu w dokumentację medyczną ma osoba, którą upoważniłeś za życia. Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych przechowuje dokumentację medyczną przez 20 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano ostatniego wpisu.* Masz prawo do poszanowania Twojego życia prywatnego i rodzinnego
W trakcie pobytu w stacjonarnym podmiocie leczniczym (np. w szpitalu, zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, zakładzie rehabilitacji leczniczej, sanatorium) masz prawo do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z innymi osobami. Przysługuje Ci również prawo do odmowy takiego kontaktu. Placówka nie może w żaden sposób utrudniać Ci kontaktu, natomiast powinna określić czas i miejsce spotkań oraz możliwość kontaktu telefonicznego czy listowego.
* Masz prawo do opieki duszpasterskiej
Jeśli Twój stan zdrowia się pogarsza lub Twoje życie jest zagrożone, stacjonarny podmiot leczniczy (np. szpital, zakład opiekuńczo-leczniczy, zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, zakład rehabilitacji leczniczej, sanatorium) ma obowiązek umożliwić Ci kontakt z duchownym Twojego wyznania. Koszty związane z realizacją tego prawa ponosi podmiot leczniczy.
* Masz prawo do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza
Masz prawo sam lub poprzez Twego przedstawiciela ustawowego wnieść sprzeciw wobec opinii albo orzeczenia, które wydaje lekarz o Twoim stanie zdrowia,jeśli opinia albo orzeczenie ma wpływ na Twoje prawa lub obowiązki wynikające z przepisów prawa.
* Twoje prawa w przychodni, ośrodku zdrowia, poradni, ambulatorium, aptece
Masz prawo: wybrać lekarza, wybrać pielęgniarkę, do informacji o swoich prawach, do informacji o rodzaju i zakresie świadczeń zdrowotnych udzielanych przez podmiot leczniczy, do badania oraz porady lekarskiej bez skierowania, do bezpłatnego sprzętu rehabilitacyjno-ortopedycznego i środków higieniczno-pielęgnacyjnych, do bezpłatnego wystawienia zaświadczeń lekarskich, do informacji o leku zastępczym, który jest tańszym odpowiednikiem leku wypisanego na recepcie itp.
* Twoje prawa w szpitalu
Masz prawo: do informacji o swoich prawach, do informacji o rodzaju i zakresie świadczeń zdrowotnych udzielanych przez podmiot leczniczy, do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej, do bezpłatnych środków farmaceutycznych i materiałów medycznych, do pomieszczenia oraz wyżywienia adekwatnych do Twojego stanu zdrowia, do bezpłatnego transportu sanitarnego, do poszanowania godności i intymności, do wyczerpującej i zrozumiałej informacji o swoim stanie zdrowia, do zachowania tajemnicy informacji na Twój temat, wypisać się ze szpitala na własne żądanie, wyrazić zgodę na udzielenie świadczeń zdrowotnych, do opieki duszpasterskiej, zgłosić sprzeciw wobec opinii albo orzeczenia lekarza, do dochodzenia swoich praw, nie zgodzić się być dawcą organów lub tkanek po swojej śmierci, nie zgodzić się na przeprowadzenie sekcji zwłok po swojej śmierci, do poszanowania Twojego życia prywatnego i rodzinnego itp.* Masz prawo do dochodzenia swoich praw
Gdy Twoje prawa zostały naruszone, możesz zwrócić się do:
– Rzecznika Praw Pacjenta
– kierownika podmiotu leczniczego;
– w przypadku samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej albo podmiotów leczniczych działających w formie jednostki budżetowej – do rady społecznej lub do podmiotu tworzącego;
– samorządów zawodów medycznych.
* Masz prawo do zgłaszania niepożądanych działań produktów leczniczych
Możesz zgłosić sam lub przez pełnomocnika niepożądane działania produktów leczniczych osobom, które wykonują zawód medyczny, prezesowi Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych lub podmiotowi odpowiedzialnemu za wprowadzenie produktu leczniczego do obrotu.
* Masz prawo do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie
Jeśli zostałeś przyjęty na leczenie stacjonarne, masz prawo zdeponować rzeczy wartościowe. Podmiot leczniczy jest zobowiązany do prowadzenia depozytu i musi zapewnić ci taką usługę.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. z 2012 r., poz. 159) Dz.U. z 2012 r., poz. 159
ks. Sławomir Bednarski
