Odcinek 2: Testament bez tajemnic – dlaczego warto go mieć, nawet jeśli masz „niewiele”

„Nie mam majątku, więc po co mi testament?” – to jedno z najczęstszych pytań zadawanych przez seniorów. A jednak nawet niewielki dorobek warto uporządkować. Testament to nie tylko sprawa majątku, ale przede wszystkim – spokoju ducha.


✅ Co to jest testament?

Testament to dokument, w którym samodzielnie decydujesz, co stanie się z Twoim majątkiem po śmierci. Możesz w nim wskazać konkretne osoby, które mają otrzymać poszczególne rzeczy – mieszkanie, oszczędności, działkę, samochód czy nawet pamiątki rodzinne.

Jeśli nie sporządzisz testamentu, obowiązuje tzw. dziedziczenie ustawowe, czyli sztywne zasady określone w Kodeksie cywilnym – pierwszeństwo mają dzieci i małżonek, później wnuki, rodzice itd. Nie zawsze jest to zgodne z Twoją wolą.


✍️ Jak sporządzić testament?

Są dwa podstawowe sposoby:

🖊 Testament własnoręczny (holograficzny)

  • Napisany własnoręcznie, od początku do końca (nie na komputerze!).
  • Musi zawierać datę i czytelny podpis.
  • Nie potrzeba świadków ani notariusza.
  • Uwaga: Nie może być pisany przez kogoś innego – nawet pod Twoje dyktando.

Przykład:

„Ja, Jan Kowalski, urodzony 1.01.1950 r., oświadczam, że cały mój majątek po mojej śmierci zapisuję mojej córce Annie Kowalskiej. Warszawa, 10 lipca 2025 r. [własnoręczny podpis]”

📜 Testament notarialny

  • Sporządzany przez notariusza w Twojej obecności.
  • Ma większą moc dowodową i trudniej go podważyć.
  • Koszt: ok. 200–300 zł.
  • Można go zarejestrować w Notarialnym Rejestrze Testamentów (nieobowiązkowo).

🔎 Dlaczego warto mieć testament?

  1. Sam decydujesz, kto co odziedziczy (np. wnuk, brat, partner życiowy).
  2. ✅ Możesz wykluczyć osoby, z którymi nie utrzymujesz kontaktu.
  3. ✅ Możesz podzielić majątek uczciwie, np. według potrzeb dzieci.
  4. ✅ Oszczędzasz bliskim sporu i stresu po swojej śmierci.
  5. ✅ Możesz zadbać o kogoś spoza rodziny – przyjaciela, sąsiada, fundację.

📌 Co często idzie nie tak?

  • Testament pisany na komputerze – jest nieważny!
  • Brak podpisu lub daty.
  • „Testament” ustny bez świadków i podstaw prawnych – nie działa!
  • Przechowywanie w szufladzie, gdzie nikt go nie znajdzie.

Rada: Jeśli piszesz testament własnoręczny, poinformuj zaufaną osobę, gdzie go przechowujesz (np. u notariusza, w sejfie, u dziecka).


📚 Przykład z życia:

Pani Zofia, 78 lat, wdowa z dwójką dorosłych dzieci.
Chciała, aby jej mieszkanie po śmierci trafiło do syna, który się nią opiekował, a nie do córki mieszkającej za granicą. Spisała testament u notariusza. Po jej śmierci nie było kłótni, nieporozumień ani kosztownego postępowania spadkowego. Jej wola została spełniona w kilka tygodni.


❓Najczęściej zadawane pytania

Czy mogę zmienić testament?
Tak, w każdej chwili – wystarczy napisać nowy. Ten nowy automatycznie unieważnia poprzedni.

Czy muszę powiedzieć rodzinie, co napisałem w testamencie?
Nie. Testament może pozostać tajemnicą aż do Twojej śmierci – ale warto, by ktoś wiedział, że istnieje i gdzie go znaleźć.

Czy senior w złym stanie zdrowia może pisać testament?
Tak, o ile rozumie, co robi (tzw. pełna zdolność do czynności prawnych). W razie wątpliwości notariusz może wezwać lekarza.


✔️ Podsumowanie – co warto zapamiętać?

  • Testament daje Ci kontrolę nad tym, co stanie się po Twojej śmierci.
  • Możesz napisać go samodzielnie, ale najbezpieczniej zrobić to u notariusza.
  • To nie sprawa pieniędzy, ale szacunku do własnej woli i spokoju bliskich.
  • Nie odkładaj tego „na później” – życie bywa nieprzewidywalne.

Przeczytaj również